|
|
|
|
แอมเฟทามีนหรือยาบ้า
ตัวอย่างนี้
คือเป็นอาการของผู้เสพซึ่งเกิดอาการวิกลจริตขึ้นชั่วคราว โดยเป็นผลมาจากพิษของแอมเฟทามีน และเป็นข่าวในหน้าหนังสือพิมพ์เป็นประจำ ผู้ป่วยดังกล่าวเมื่อได้รับการรักษาประมาณ 10 - 14 วัน อาการวิกลจริตก็จะหมดไป แต่ต้องให้การรักษาอาการติดแอมเฟทามีนต่อไปประวัติ
การใช้ยากระตุ้นสมองมีมาเป็นเวลานานในประวัติศาสตร์แพทย์ชาวจีนได้ใช้มะเฮือง ( Ma huang ) เป็นยารักษาโรคมานานกว่า 5 พันปี สารเคมีในพืชมะเฮืองคือ อีเฟดรีน ( ephedrine ) ดร. อีเดเลา ( Edellau ) เป็นผู้สังเคราะห์แอมเฟทามีนได้เป็นคนแรกในปี ค.ศ. 1876 และทราบเพียงว่ายามีฤทธิ์ขยายหลอดลม จนถึงปี ค.ศ. 1933 จึงเพิ่งทราบว่ายามีฤทธิ์กระต้นสมองด้วย โดยทำให้เกิดอารมณ์สนุกสนานหายอ่อนเพลีย เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน มีพละกำลัง และทำให้เบื่ออาหารการแพร่ระบาด
-
มีการใช้ แอมเฟทามีนในสงครามโลกครั้งที่ 2 และในสงครามเวียดนาม เพื่อให้ทหารตื่นตัวอยู่ตลอดเวลาในระหว่างอยู่ในสนามรบรวมทั้งมีพละกำลัง
ได้มีการแพร่ระบาดของแอมเฟทามีนในประเทศญี่ปุ่น สวีเดน และอเมริกา ในปี
ค.ศ. 1950 และ 1960 ซึ่งในช่วงเวลาดังกล่าวอัตราของพฤติกรรมรุนแรงของประชากร
จะเพิ่มสูงขึ้นด้วย พร้อมกับมีพัฒนาการของวัฒนธรรมของการเสพย์ยา (speed culture) ในช่วงนั้นพบว่าผู้เสพแอมเฟทามีนจำนวนหนึ่งจะเป็นผู้ติดเฮโรอีนอยู่ก่อน
และได้รับแอมเฟทามีนดีกว่าเนื่องจาก
- ราคาถูก
- หาง่าย
- ไม่ผิดกฎหมาย และ
- ทำให้มีพละกำลังสามารถไปก่อเหตุวุ่นวายหรือก่อการจลาจลตามถนนได้รุนแรง แต่ภายหลังต่อมาผู้เสพเกิดอาการวิกลจริตกันมาก เช่น หวาดระแวงว่ามีคนจะมาทำร้าย จึงทำให้จำนวนผู้เสพลดลง
การแพร่ระบาดของยาเสพย์ติดในประเทศไทย
รูปแบบของสาร
การเสพมี 3 วิธีคือรับประทาน ฉีดเข้าหลอดเลือดดำ และสูดดม (methamphetamine) ส่วนชนิดเป็นผลึกนั้นมีชื่อเรียกกันว่า ผลึกน้ำแข็ง ( ice ) เสพโดยการสูดดม ออกฤทธิ์เร็วมากและเป็นอันตรายอย่างยิ่ง เป็นชนิดที่กำลังแพร่หลายในประเทศสหรัฐอเมริกาอาการ
- อาการพิษของสาร ผู้เสพจะมีอาการคล้าย ๆ เสพโคเคนแต่อาการมีอยู่นานกว่า โดยเกิดอารมณ์ครึกครื้นสนุกสนาน พูดมากชอบพบปะผู้คน ทำโน่นทำนี่ตลอดเวลา กระวนกระวาย ภาวะตื่นตัวสูง อารมณ์อ่อนไหว วิตกกังวล เครียด รู้สึกตัวเองมีความสำคัญมากโกรธง่าย ชอบพาลหาเรื่องทะเลาะวิวาท การตัดสินใจเสียและนอนไม่หลับ ผู้ที่เสพขนาดสูงจะมีพฤติกรรมก้าวร้าวรุนแรง มีความคิดหวาดระแวง ว่ามีคนจะทำร้ายและหวาดกลัว มีหูแว่วได้ยินเสียงคนพูดขู่ต่าง ๆ นา ๆ และกระวนกระวาย โดยอาการเหมือนคนวิกลจริตชนิดโรคจิตเภท ผู้ป่วยจะมีอาการทางกายดังนี้ หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง ม่านตาขยาย เหงื่อออกมาก คลื่นไส้อาเจียน ปวดกล้ามเนื้อ หายในช้า เจ็บหน้าอก สับสน อาจมีอาการชักและหมดสติ ( coma ) อาการดังกล่าวจะปรากฏภายในเวลา 1 ชั่วโมง หลังจากเสพยาแต่ถ้าเสพแบบสูดดมหรือฉีดเข้าหลอดเลือดดำ อาการจะปรากฏเร็วในเวลาเป็นวินาที
- อาการขาดสาร มีความรู้สึกไม่สบาย อ่อนเพลีย ฝันร้าย นอนไม่หลับ รับประทานจุ อยากเสพยาและเชื่องช้า อารมณ์จะเฉยชาไม่ยินดียินร้าย ผู้ที่มีอาการขาดยารุนแรงจะมีอารมณ์เศร้า เบื่อหน่ายชีวิตท้อแท้ใจ มีความคิดอยากตายและบางรายฆ่าตัวตายสำเร็จ
อันตรายและพิษของสาร
- อาการวิกลจริต หวาดระแวงว่ามีคนคอยทำร้าย ได้ยินเสียงข่มขู่ต่าง ๆ มีภาพหลอนและหวาดกลัวอย่างมาก
- มีอาการเศร้า เบื่อหน่ายชีวิต คิดฆ่าตัวตายและฆ่าตัวตาย
- ได้รับบาดเจ็บ เนื่องมาจากอุบัติเหตุหรือการทะเลาะวิวาท
- ติดโรคเอดส์โดยเฉพาะเสพโดยการฉีดยา
- เป็นโรคหัวใจ เช่น หัวใจเต้นไม่สม่ำเสมอและอาจเสียชีวิต
- มีอาการชัก แบบโรคลมบ้าหมู
- หมดสติ ( coma )
- ซีด น้ำหนักลด ขาดอาหารและไม่แข็งแรง เป็นโรคติดเชื้อง่ายโดยเฉพาะวัณโรคปอด
การรักษา
- อาการวิกลจริต รักษาโดยให้ยาต้านโรคจิตคือ ฮาโลเพอริดัล
- ให้ยาต้านเศร้าเพื่อรักษาอาการซึมเศร้า